Itsasoaren mailaren
gorakadari buruzko 11 gertaera larri
Munduko
itsas-mailak igotzen ari dira 3,4 milimetro urtero, iragan mendean gorakada
hori batez-beste 1,4 milimetro/urteko zen bitartean. Soilik 80 urtean,
itsasoa gaur baino 1,3 metro gorago egon liteke.
2018ko otsaileko ikerketa baten arabera
itsasoaren mailak 7 zentimetro egin ditu gora azken 25 urteetan, eta gorakada
areagotzen ari da. "Azelerazio horrek, batik bat Groenlandiaren
eta Antartikaren urtze azkarrek eraginda, 2100. urterako itsasoaren
igoera-maila bikoizteko ahalmena dauka (aurreikusitako 30 zentimetrotatik
60 zentimetro baino gehiagora), gorakada konstantea aurreikusten duten
proiekzioekin alderatuta"azaldu dio CNN kateari Steve Nerem
ikerlariak.
Ikerketak satelite
bidezko irudiak erabili ditu, itsasaldien datuen ordez, itsaso-mailak
neurtzeko. Irudiak zehatzagoak izan dira, itsaso erdiko mailak ere neurtu
zituztelako.
Planetari eragiten
dioten aldaketa horiek ulertzea zaila izan daiteke, ez bazara Miami, Maldivak
edota Marshall Uharteak bezalako lekuetan bizi, toki horietan jada nabari
baitira itsasoaren gorakadaren ondorioak. Baina hamarkada gutxi barru, arazoa
saihestezina izango da itsasertzeko munduko hiri nagusietan, New Orleansetik,
New York, Amsterdam, Calcuta, Bagkok eta Tokiora.
Denok dakigu zerk
eragiten duen gorakada hori. Itsasoaren mailaren igoera klima-aldaketaren
ondorio nabarmenetakoa da, gizakiak, itsasoko uraren hedapen termikoak eta
urtzen diren glaziarrek eraginda. Nolanahi ere, askok urruneko arazo gisa
ikusten du oraindik ere, ez dutelako ulertzen nola itsasoa munduko itsasertz
ugari azkar irensten ari den. Eta gaur egun gizateriaren erdia baino
gehiago itsasertzaren inguruko 60 kilometrotan bizi direnez, guztioi eragiten
digun arazoa da.
Egoera ikuspegi
pixkatekin behatzeko, hona hemen begirada sakonagoa arazoari
buruz: Itsasoaren mailaren gorakadaren inguruan larritu beharko gintuzten
11 gertaera.
1. Munduko itsas-mailak 200 mm egin du gora 1880. urteaz
geroztik.
2. Ez da soilik itsasoaren maila igotzen ari dela, baizik
eta gorakada horren abiadura handitzen ari da.
3. Munduak 3.000 urtean itsasoaren mailan izan duen gorakada
handiena da.
4. Uraren maila bertikalean igotzen den hazbete bakoitzeko,
itsasoa 50 eta 100 hazbete artean sartzen da barnealdera.
5. Hori dagoeneko makina bat uholde-arazo eragiten ari
da mundu osoko itsasaldeko hainbat hiri handitan.
6. Itsasoaren mailak beste 1,3 metro egin lezake gora
datozen 80 urteetan.
7. 2100. urtean itsasoaren maila azpian egongo diren edo
sarri uholdeak izango dituzten lekuetan 216 milioi lagun bizi dira gaur egun.
8. Itsasoaren mailaren gorakadak edateko edota ureztatzeko
ura kutsa dezake.
9. Itsasertzean bizi diren landare eta animalien bizitza ere
mehatxupean jar dezake
10. Itsasertzeko hiri handietan uholdeek eragindako kalteek
1.000 milioi dolarreko kostua eragin lezakete urtero, hiriek egokitzeko
neurriak hartzen ez baldin badituzte.
11. Beranduegi da itsaso mailaren gorakada
geldiarazteko, baina ez bizitzak salbatzeko.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina